Over (Yumurtalık) Kistleri
Over kistleri, yani yumurtalık kisti nedir? Vücudun her hangi bir yerinde olabilen içi su dolu keseciklerdir. Etrafı kist duvarı ile çevrilidir. Over kistleri her yaşta görülse de çoğunlukla üreme çağlarında ortaya çıkarlar. Kistler çoğunlukla fonksiyoneldirler, belirti vermezler. Tanısı jinekolojik muayene ve ultrasonografi değerlendirmesiyle konulur.
YUMURTALIK KİSTİ BELİRTİLERİ
Yumurtalık kisti çoğunlukla belirti vermezler fakat belirti verenlerde en sık görülen şikayetler başlıca adet düzensizliği, yeni başlayan adet dönemlerinde sancı, alt karın veya kasık bölgesinde ağrı ,ağrılı cinsel ilişki, karında şişkinlik, kısırlık, sık idrara çıkma, kabızlık şeklinde olabilir.
YUMURTALIK (OVER) KİSTİ ÇEŞİTLERİ
Fonksiyonel (İşlevsel) Kistler
Fonksiyonel kistler folikülün büyümeye devam etmesiyle (folikül kisti) veya yumurtlama sonrası oluşan cismin gerilememesiyle (korpus luteum kisti) olarak ortaya çıkarlar ve üreme çağında en sık görülen kistlerdir.
Folikül Kistleri
Üreme çağında en sık rastlanan kist tipidir. Gelişen yumurta hücresinin çatlamaması ve büyümeye devam etmesi ile oluşur. Gergin ve içinde berrak sıvı içeren kistlerdir. çoğunun çapı 4 santimetrenin altındadır ve genellikle belirti vermezler. Folikül kistleri doğum kontrol haplarının yardımıyla veya kendiliğinden 1-3 adet döngüsü sonrasında kaybolurlar. Tedaviye rağmen küçülmeyen ya da büyüme gösteren kistler için ameliyat gerekli olabilir. Ameliyat esnasında yumurtalığa zarar vermeden sadece kist çıkartılır.
Korpus Luteum Kistleri
Yumurtlama sonrasında normal olarak oluşan sarı cismin (korpus Luteum) aşırı büyümesiyle veya bu yapının içine kanama olmasıyla ortaya çıkarlar. Bu kistler folikül kistlerine göre genelde daha ağrılı ve büyüktürler. Genelde folikül kistlerine göre kendiliğinden veya doğum kontrol ilaçları ile daha geç zamanda küçülürler. Hormon salgılanmasına devam ettiği için adet gecikmelerine neden olabilir. Nadiren kist içine kanama olup çok büyüyebilir, Kist patlayabilir veya torsiyone olabilir ve böyle komplikasyonlar varlığında cerrahi gerekebilir.
Endometrioma (Çikolata Kisti)
Rahmin içini kaplayan dokuya endometrium denir ve bu dokunun rahim yerine vücudun başka bir yerinde büyümesine endometriozis denir, eğer yumurtalıklarda kist halini almışsa o zaman endometrioma (çikolata kisti) olarak adlandırılır. Oluşmasında pek çok teori öne sürülmektedir, Oluşum sebebi kesin olarak bilinmemekle birlikte, genetik sebepler, immünolojik sebepler, gelişim sürecine dair sebeplerin üzerinde durulmaktadır. Annesi, kız kardeşi veya kızında bu hastalık olan kadınların da endometriozis ihtimali daha fazladır. Temel belirtisi kasık ağrısıdır. Ağrı cinsel ilişki sırasında, tuvalet yaparken veya adet sürecinde oluşabilir. Endometriozis tedavisi hastalığın yaygınlığına, gebelik planına göre değişir; ilaçla veya ameliyat ile tedavi edilebilir.
Dermoid Kist (Teratom)
Yumurtalıklarda görülen kistlerden birisi olan matür (olgun) kistik teratom daha çok üreme çağlarındaki kadınlarda görülen, büyüklükleri 2-3 cm’den çok büyük 20-30 cm’ye kadar değişebilir iyi huylu (benign) kistlerdir. Bu kistler içerisinde saç, kıl, diş, tırnak, kemik, sinir gibi dokular bulundururlar, içerisinde ayrıca yoğun yağlı sarı bir sıvı doludur. Nadiren içerisinde tiroid dokusu da bulundurabilir ve aşırı tiroid hormonu üretimine neden olabilir bu duruma struma ovarii denir. Bu kistler genellikle sağ veya sol tek yumurtalıkta görülür nadiren iki yumurtalıkta birden görülebilir.Tedavisi cerrahidir. Dermoid kistlerin ilaçla tedavisi mümkün olmamaktadır. Cerrahide laparaskopik (kapalı ameliyatla)
Kistadenom
Yumurtalık dokusunu dıştan saran yüzey tabakasından gelişen iyi huylu tümöral yapılardı
Yumurtalık Kisti Ameliyatı ve Tedavisi
Yumurtalık kisti ne zaman ameliyat edilmeli?
1. 8 cm den büyük ise
2. Kitle solid (katı) veya semisolid ise (yarı katı)
3. Postmenopozal (menopoz sonrası) veya premenarş (ilk adetten önceki) kistler
4. 5 cm den büyük ve persiste eden (gözlem veya doğum kontrol hapları ile baskılanmaya rağmen devam ediyorsa) kist
5. Malignite şüphesi(kötü huylu veya kanser olma riski olan kist) veren kist
6. Hızlı büyümesi
7. Pelviste asit ve metastaz belirtileri varsa
8. Torsiyon durumunda
İzmir yumurtalık kisti (over kisti) ameliyatı ve tedavisi için iletişime geçebilirsiniz.
Op. Dr. Feyza Ağaca Güler
